شفاى نابينا

سيماى حقيقت

در انديشه ياران

پرورش يافتگان مكتب امام باقر عليه السلام آن چنان هوشمندانه عمل مى‏كردند كه هر كدام در هر منطقه‏اى كه حضور داشتند، تمام مخالفين و دشمنان اسلام و اهل بيت عليهم السلام از نفوذ و عظمت آنان در هراس بودند. آنان با فعاليت‏هاى فرهنگى و سياسى خود طرح‏ها و نقشه‏هاى شيطانى حكومت‏هاى ستمگر را افشا نموده و با سخنان روشنگرانه، حقانيت اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله را به گوش مردم مى‏رساندند. اين فعاليت‏ها آنچنان مؤثر بود كه طاغوت‏هاى زمان، وجود آنان را تحمل نكرده و دستور قتلشان را صادر مى‏كردند.

امام باقر عليه السلام در اين ميان از راه‏هاى مختلفى به ياران خويش كمك نموده و در حفظ جان آنان مى‏كوشيد. داستان زير در عين اينكه يكى از كرامت‏هاى مهم حضرت به شمار مى‏رود از شيوه‏هاى مختلف آن حضرت در يارى رساندن به دوستانش نيز حكايت دارد:

جابر جعفى يكى از مهم‏ترين ياران و شاگردان امام باقر عليه السلام است. او 18 سال در مدينه از محضر امام باقر عليه السلام بهره برد و هزاران حديث نورانى را در سينه خود جاى داده بود. وى داستانى شنيدنى دارد كه در اين جا مى‏خوانيم:

نعمان بن بشير در سفر به مدينه جابر را همراهى مى‏نمود. او مى‏گويد: هنگامى كه به شهر رسيديم مستقيما به زيارت امام باقر عليه السلام شرفياب شديم. موقع برگشت، وى با خوشحالى تمام از امام عليه السلام خداحافظى كرده و با هم به سوى عراق رهسپار شديم. روز جمعه بود كه به نزديك چاه «اخيرجه‏» رسيديم. در آن جا نماز ظهر را خوانده و بعد از اندكى استراحت‏به راه افتاديم. در اين هنگام ناگاه مرد بلند قامت و گندمگونى نزد جابر آمد و نامه‏اى به او داد. جابر آن را گرفت و بوسيد و بر چشمانش نهاد. در آن نامه نوشته شده بود:

از جانب محمد بن على به سوى جابر بن يزيد. جاى مهر در آن نامه تر و تازه بود، به همين جهت، جابر به آن مرد بلندقامت گفت: از پيش امام باقر عليه السلام چه ساعتى حركت كرده‏اى؟

مرد ناشناس: همين لحظه!

جابر: قبل از نماز يا بعد از نماز؟

مرد ناشناس: بعد از نماز.

جابر به خواندن نامه مشغول شد، اما با خواندن آن هر لحظه چهره‏اش دگرگون مى‏شد و نشانه‏هاى ناراحتى در رخسارش نمايان مى‏گرديد، تا اينكه به آخر نامه رسيد، او نامه را با خود داشت و ما همچنان به حركت‏خود ادامه داديم. از وقتى كه جابر نامه را خوانده بود  ، ديگر او را شادمان نديدم تا اينكه شب به كوفه رسيديم و من در منزل خود به استراحت پرداختم.

چون صبح شد، به خاطر احترام و بزرگداشت جابر به نزدش رفتم. با شگفتى تمام ديدم از خانه‏اش بيرون آمده و به سوى من مى‏آيد اما مانند كودكان تعدادى مهره استخوانى و قاب كه با آن بازى مى‏كنند به گردن انداخته و بر يك چوب نى سوار شده و ديوانه‏وار مى‏گويد:

اجد منصور بن جمهور

اميرا غير مامور

منصور بن جمهور را فرماندهى مى‏بينم كه فرمانبردار نيست.

و اشعارى از اين قبيل مى‏خواند. او به من نگاه كرد و من هم به او. او به من چيزى نگفت و من هم با او حرفى نزدم. هنگامى كه اين شاگرد بزرگ امام باقر و دانشمند برجسته را در چنين حالى ديدم، دلم به حالش سوخت و گريه كردم. كودكان و ساير مردم به اطراف ما جمع شدند. جابر به همراه كودكان جست و خيز مى‏كرد و به ميدان بزرگ كوفه (رحبه) آمد. مردم به همديگر مى‏گفتند:

جن جابر; جابر ديوانه شده است.

به خدا سوگند چند روزى نگذشت كه از جانب هشام بن عبدالملك نامه‏اى به والى كوفه رسيد. او در آن نامه به حاكم كوفه دستور داده بود كه: «مردى در كوفه به نام جابر بن يزيد جعفى است، او را يافته و گردنش را بزن و سرش را نزد ما بفرست.» حاكم كوفه بعد از خواندن نامه متوجه اهل مجلس شد و گفت: جابر بن يزيد جعفى كيست؟ گفتند: خدا تو را اصلاح كند. او مردى دانشمند و فاضل و محدث بود كه بعد از انجام مراسم حج و برگشتن از خانه خدا ديوانه شد و هم اكنون روزها در ميدان بزرگ شهر بر نى سوار شده و با كودكان بازى مى‏كند.

حاكم به اتفاق جمعى آمد و از بالاى بلندى، ميدان را نگريست. او را ديد كه بر نى سوار است و به همراه بچه‏ها بازى مى‏كند. گفت: «خدا را شكر كه مرا از كشتن او بازداشت!» نعمان بن بشير در ادامه مى‏گويد: از اين ماجرا چندى نگذشته بود كه منصور بن جمهور وارد كوفه شد و گفته‏هاى جابر به حقيقت پيوست.